ΠΙΟ ΓΥΜΝΟΙ ΑΠΟ ΠΟΤΕ...

O εξτρεμισμός στη Μέση Ανατολή χτίστηκε μέρα με τη μέρα με κάθε αποικιοκρατική διείσδυση, με κάθε βόμβα σε Ιράκ, Αφγανιστάν και Παλαιστίνη. Κανείς δυτικός δεν σεβάστηκε ποτέ τις ιδιαιτερότητες του τόπου, τις διαφορές τους, τις συνέπειες από την ενίσχυση των ακραίων στοιχείων που οι ίδιοι τροφοδοτούσαν για τα συμφέροντά τους. 
Σήμερα στεκόμαστε άναυδοι σ' αυτό το τέρας που δημιούργησε ο "πολιτισμός" μας. Αυτό που συμβαίνει ξεπερνά τα όρια της δυτικής αντίληψης του 21ου αιώνα. Για μας, η αντίληψή μας τα όρια της διάστασης του Κακού τερμάτισαν με τους Ναζί. Και τώρα?
Τώρα ακούω απορώντας για την εθελοτυφλία τον κάθε ηγέτη να ασχολείται με τα επουσιώδη. Βλέπω την έλλειψη πολιτικής βούλησης της Ευρώπης να αντιμετωπίσει ο,τιδήποτε. Την αδυναμία ενός υπεροργανισμού, του ΟΗΕ, να διαφυλάξει στοιχειωδώς την Ανθρωπότητα. Ένα ΝΑΤΟ που παροπλίστηκε από την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας. Μεγάλες Δυνάμεις με αντιδιαμετρικά συμφέροντα, που στέκονται αποσβωλομένοι απέναντι στο χτυπήματα του Ισλαμικού Κράτους και ονειρεύονται μόνο για το ποιος θα έχει την κυριαρχία στη Συρία στη μετά Άσαντ εποχή. Βuffer states (Κούρδοι) όπως το Μεσαίωνα. Αρπακτικά (Τούρκοι), καιροσκόποι, περιμένουν να φάνε από τα πτώματα. Μία Μέση Ανατολή τόσο τεμαχισμένη, τόσο διαιρεμένη, με ουδεμία ελπίδα όχι λύσης, αλλά ούτε στοιχειώδους βελτίωσης.
Και βλέπω τον γνωστό σκοταδισμό, τον σκοταδισμό των θρησκειών, του μεγαλύτερου διχαστικού πόλου που γέννησε ποτέ η ανθρώπινη φιλοσοφική διάσταση, να σκορπά χιλιετίες μετά τα πάντα στον άερα. Ξανά και ξανά, να φωλιάζει σε διεστραμμένα μυαλά και να τα εξοπλίζει πέραν φαντασίας.
Και βλέπω αθώους ανθρώπους να σκοτώνονται και να ξανασκωτόνονται, σε μία κατάρα κληρονομιάς του πολιτισμού μας, που μέρα με τη μέρα δυστυχώς πρέπει να εμπεδώσουμε όλοι ως το τίμημα των πράξεων του. Και η ζωή μας δεν θα θεωρείται πλέον δεδομένη.
Όλα νομίσαμε ότι τα κάναμε καλά. Οι δημοκρατίες δεν πολεμούν μεταξύ τους, είπαμε. Τα οικονομικά συμφέροντα θα μας αλληλεξαρτήσουν τόσο πολύ που θα γίνουμε φίλοι, πιστέψαμε. Έχουμε τα τελειότερα όπλα, είμαστε άτρωτοι νομίσαμε. Γράψαμε, είπαμε, δουλέψαμε, δημιουργήσαμε έννοιες, νόμους, αξίες.... Δισεκατομμύρια φυλλάδες. Μετά ξαναγράψαμε και ξανακάναμε άλλα. Νιώσαμε ότι γίναμε αδέλφια, ότι αφήσαμε τους διχασμούς του παρελθόντος και ότι όλος ο κόσμος θα μας μοιάσει, με τον τρόπο που εμείς θέλαμε όμως και όποτε θέλαμε. Κάναμε τόσα, όσα δεν κάναμε ποτέ.
Δημιουργήσαμε δημοκρατισμούς, ευρωπαϊσμούς, νατοϊσμούς, καπιταλισμούς, πολλαπλούς περήφανους "-ισμούς". Τα εξάγαμε όλα. Ξεχάσαμε όμως το βασικότερο. Να εξάγουμε την Ειρήνη. Και τώρα χτίζουμε τείχη να μας προστατεύσουν και να μας χωρίσουν, γινόμαστε ακραίοι και εχθρικοί εμείς οι ίδιοι, μεταξύ μας.
Τα κάναμε όλα. Και είμαστε πιο γυμνοί και αδύναμοι από ποτέ.

ΓΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ...

Δευτέρα πρωί. Φειδωλές κουβέντες σε μία ασυνήθιστη ηρεμία. Αυτή τη φορά η δυσπραγία του δευτεριάτικου πρωινού θα κρατούσε παραπάνω. Μηνύματα για αύξηση του επιπέδου ασφαλείας, για συμπαράσταση στα θύματα, καλέσματα για ενός λεπτού σιγή. Γνωστοποιήθηκε ο αποκλεισμός ενός μεγάλου δρόμου λόγω υπόπτου οχήματος και συλλήψεις μουσουλμάνων σε μία γειτονιά δίπλα από το κέντρο της πόλης. 
Και το απόγευμα μουντό ως συνήθως, ανηφορίζοντας προς την πλατεία με το παράξενο κτήριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτή τη φορά, όμως, δεν είχε κάτι από την μεγαλοπρεπή θωριά του. Να 'ταν η βροχή που 'χε κάτι το πένθιμο? Οι υπεροπλισμένοι στρατιώτες που κοιτούσαν άγρυπνα το πλήθος? Ή μήπως οι είκοσι οχτώ μεσίστιες σημαίες με τη σημαία της Ένωσης?
Μία εικόνα, χίλιες λέξεις. Και πόσες εικόνες για άλλα τόσα συναισθήματα? Δεν θα κρύψω ότι σφίχτηκε η καρδιά μου. Είκοσι οχτώ ήταν αυτές, άλλες να χτυπούν στα ασημί κοντάρια τους, πέρα δώθε, όπου τις πήγαιναν οι παλινωδίες του ανέμου και άλλες κλειστές, σαν να αντιστέκονταν επίμονα.
Και τότε θυμήθηκα τη στιγμή που έσπευσα να φωτογραφηθώ μαζί τους όταν τις αντίκρισα από κοντά, για πρώτη φορά εκτός των φοιτητικών βιβλίων. Ποτέ δεν είχα το όνειρο να εργαζόμουν στην ΕΕ. Ποτέ δεν έπαψα να είμαι περήφανος που εργάζομαι στην ΕΕ.
Ήταν μία μέρα κούφια, χωρίς αχτίδα φωτός. Είναι μερικές στιγμές που θέλεις οι μέρες να μην έχουν αχτίδα φωτός. Γιατί τότε, χωρίς λόγο, έρχεσαι αντιμέτωπος με ανείπωτα συναισθήματά σου και επαναθεωρείς τα μεγέθη τους, σαν να χεις ανάγκη να κάνεις μία εσωτερική επαναδιευθέτηση. Η προσκυνημένη σημαία του χθες, όμως, έσωσε χώρες από το Φασισμό προχθές. Από μία μέρα σαν τη σημερινή όπου τα τανκς έβγαιναν στους δρόμους της Αθήνας και τιμούμε ήρωες.
Για να ξαναγίνουμε τελικά θεατές του ίδιου φαινομένου, στους δρόμους του Παρισιού, 42 χρόνια μετά. Και με το Φασισμό να ξαναγεννιέται μέσα από τις στάχτες του.
Εικοσί οχτώ μεσίστιες σημαίες για να 'ρθουμε αντιμέτωποι με τη ματαιότητα ενός κύκλου που μπάζει.
Και για να ξαναγυρίσει ο ήλιος, θέλει δυστυχώς δουλειά πολύ.

ΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ

   Η Σελήνη είναι ο μοναδικός δορυφόρος μας, με διαδοχικές εναλάσσιμες όψεις.  Ένας ασπρόμαυρος ονειρικός κόσμος ηπείρων και θαλάσσιας λάβας, μνημείων των πανίσχυρων δυνάμεων του Διαστήματος με χιλιάδες κρατήρες πρόσκρουσης, ένα ανυπέρβλητο ανάγλυφο βουνών, χαράδρων, λεκανών, ηφαιστείων και γκρεμών, εντυπωσιακής  γεωλογικής δραστηριότητας. Μας χαρίζει τις εντυπωσιακές εκλείψεις, τη μέτρηση του Χρόνου, μας προσφέρει τη ρομαντική της συντροφιά και την ελπίδα για επικοισμό στο μέλλον.

  Βρίσκεται σε μέση απόσταση 384000 χλμ από τη Γη. Η ακτίνα της ειναι 1738 χλμ και είναι ο πέμπτος σε μέγεθος φυσικός δορυφόρος του Ηλιακού Συστήματος.

Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία δημιουργήθηκε όταν ένα σώμα των διαστάσεων του Άρη χτύπησε τη Γη, πρίν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Τότε μέρος του μανδύα των δύο σωμάτων ενώθηκε και σχημάτισε τη Σελήνη που δέθηκε σε βαρυντική έλξη από τη Γη.  

   Η Σελήνη περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της με την ίδια ταχύτητα με την ταχύτητα περιφοράς της γύρω από τη Γη. Αυτός ο συνδυασμός έχει ως αποτέλεσμα ο δορυφόρος μας να μας δείχνει πάντα το ίδιο πρόσωπο (Σύγχρονη Περιστροφή της Σελήνης). Συμπληρώνει μία περιφορά γύρω από τη Γη σε 27,3 μέρες, αλλά λόγω της περιφοράς και της Γης γύρω από τον Ήλιο στην ουσία φτάνει στην ίδια φάση κάθε 29,5.

   Ένα άλλο χαρακτηριστικό της όψης της Σελήνης είναι ότι από μέρα σε μέρα κατά τη διάρκεια του μηνιαίου κύκλου της γύρω από τη Γη, παρουσιάζει φάσεις. Η φάσεις αυτές καθορίζουν πως ακριβώς εμφανίζεται στον ουρανό και προκύπτουν ως συνδυασμός της ακριβούς θέσης της γύρω από τη Γη και από το τμήμα της που φωτίζεται τη συγκεκριμένη μέρα από τον Ήλιο. Ξεχωρίζουμε τέσσερις φάσεις: α) τη Νέα Σελήνη, β) το Πρώτο Τέταρτο, γ) την Πανσέληνο και δ) το Τελευταίο Τέταρτο.

   Ωστόσο οι κινήσεις του δορυφόρου μας λόγω της μικρής κλήσης του άξονα περιστροφής της και της ελαφρώς ελλειψοειδούς περιφοράς της γύρω απο τη Γη με τη διαφορετική γωνιακή ταχύτητα, μας επιτρέπουν να δούμε και πάνω από το 50% της επιφάνειά της που βλέπουμε κατά την Πανσέληνο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται Λίκνιση της Σελήνης. Έτσι οι παρατηρητές μπορούν κάθε μήνα να εντοπίσουν τα σημεία της Λίκνισης πάνω στο δίσκο της Σελήνης. 

   Η σχετική θέση Ήλιου Σελήνης εκτός από τις φάσεις καθορίζουν και τις εκλείψεις: α) την έκλειψη Σελήνης όταν η Γη παρεμβάλεται μεταξύ Ήλιου και Σελήνης και ρίχνει τη σκιά της πάνω στη Σελήνη, εξαφανίζοντάς όλο και περισσότερο μέρος της καθώς η ώρα προχωρά και β) την έκλειψη Ηλίου, όταν η Σελήνη παρεμβάλεται μεταξύ Ήλιου και Γης και ρίχνει τη σκιά της πάνω στη Γη. Η μικρή σεληνιακή σκια, δημιουργεί σκιά ίση με μία μικρή ζώνη πάνω στη Γη. Όλες οι περιοχές εντός στης ζώνης της σκιάς, βλέπουν το δίσκο του Ήλιου να καλύπτεται σταδιακά από τη Σελήνη, μέχρι τη στιγμή της ολικής κάλυψής του. Οι εκλείψεις είναι σπάνια και εντυπωσιακά φαινόμενα προκαλώντας το ενδιάφερον της παγκόσμιας επαγγελματικής και ερασιτεχνικής κοινότητας.

   Ο δορυφόρος μας είναι υπευθυνος ακόμα και για το φαινόμενο των Παλιρροιών: της πλημμυρίδας και της άμπωτης, λόγω της έλξης που ασκεί στις θάλασσες της Γης. Ανάλογα με τη φάση της, τη δεδομένη χρονική στιγμή, κάποιες περιοχές έχουν πλημμυρίδες (φούσκωμα, ύψωση της στάθμης της θάλασσας), ενώ κάποιες άλλες άμπωτη (δηλαδή της οπισθοχώρησης των υδάτων στις γήινες θάλασσες). Το φαινόμενο εντίνεται από την θέση του Ήλιου, όταν τα τρία σώματα είναι ευθυγραμμισμένα. Η ίδια έλξη ασκείται και στο φλοιό της Γης, όμως λόγω της συμπαγούς μάζας του, δεν δύναται να παρατηρηθούν αντίστοιχα φαινόμενα.

   Η Σελήνη παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από το Γαλιλαίο το 1609. Ο Ιούλιος Βερν στο έργο του «Από τη Γη στη Σελήνη» το 1869 τη μνημόνευσε ως τόπο που μπορούμε να ταξιδέψουμε με ένα κανόνι, ενώ ο βουβός κινηματογράφος στην ταινία του Ζορζ Μελιέ «Ταξίδι στη Σελήνη» του 1901, οραματίστηκε ένα πρώτο διαστημικό ταξίδι.  Στην ταινία,  τη Σελήνη παρουσιάζεται ως ένα σώμα σαν τη Γη, πιθανόν κατοικίσιμη από νοήμοντα όντα. Το όραμα της ταινίας πραγματοποιήθηκε 56 χρόνια αργότερα με την πτήση του Sputnik 1. To 1959 η σοβιετική διαστημοσυσκευή Luna 3 μας δίνει τις πρώτες φωτογραφίες του δορυφόρου μας. Aκολουθεί ένας μαραθώνιος από τις δύο μεγάλες υπερδυνάμεις της εποχής, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ για την πρώτη επανδρομένη αποστολή στη Σελήνη, που τελικά θα πραγματοποιηθεί το 1969 με την αμερικάνικη αποστολή Apollo 11. Για πρώτη φορά ο άνθρωπος πάτησε το πόδι του σε ένα εξωγήινο περιβάλλον. Τα επόμενα χρόνια της δεκαετίας του 1970 θα πραγματοποιηθούν πολυάριθμα ταξίδια που θα μας δώσουν πολλά στοιχεία για τον δορυφόρο μας και θα συλλέξουν πολύτιμο υλικό. Τις επόμενες δεκαετίες το διαστημικό πρόγραμμα για τη Σελήνη θα διακοπεί, καθότι δόθηκε προτεραιότητα σε άλλους στόχους. Το 2007 η Σελήνη ξαναμπαίνει στο επίκεντρο με το πρόγραμμα Artemis της NASA, όμως η πραγματική απογείωση στις γνώσεις μας για τον διαστημικό σύντροφό μας γίνεται με την αποστολή του Lunar Reconaissance Orbiter (LRO) το 2009.

   Tα επιστημονικά δεδομένα που ελήφθησαν από το LRO ήταν ιδιαιτερα εντυπωσιακά: για πρώτη φορά εντοπίστηκε νερό παγιδευμένο σε κρατήρα, λάβαμε φωτογραφίες εκπληκτικής λεπτομέρειας, ενώ επίσης ανακαλύφθηκε ή ύπαρξη του ορυκτού ιλμενίτη, που περιέχει οξυγόνο. Ο LRO μας έδωσε στοιχεία για τον βλαβερή ακτινοβολία που μαστίζει το δορυφόρο μας, για το κλίμα και τη θερμοκρασία, ενώ βρήκε τα σημάδια της παλιάς γήινης παρουσίας σ’ αυτόν. Οι επόμενες αποστολές από την Κίνα το 2009 (“Chang 3”) και από την Ινδία (“Chandrayan” ) έφεραν στο φως νέες σπουδαίες ανακαλύψεις για την εξελικτική ιστορική πορεία του δορυφόρου μας και την παρουσία νερού.

   Λόγω της έλλειψης βαρύτητας και κάτω από το βάρος της ηλιακής θερμότητας, η Σελήνη δεν μπόρεσε να συγκρατήσει ατμόσφαιρα ούτε νερό με τη μορφή που το ξέρουμε στη γη. Τα πρώτα δισεκατομμύρια χρόνια από τη δημιουργία της ο φλοιός της δεν ήταν μεταλλικός και δεν είχε πήξει με αποτέλεσμα να είναι ευάλωτος σε δυνάμεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναδιαμόρφωση του με βίαιο τρόπο.

   Η περίοδος του σφοδρού βομβαρδισμού της Σελήνης από αστεροειδείς, μετεορίτες και κομήτες ξεκίνησε πριν από 4.6 δισεκ. χρόνια. Οι εξωτερικοί αυτοί εισβολείς δημιούργησαν τους κρατήρες και τις λεκάνες, πολλοί εκ των οποίων καλύφθηκαν με λάβα όταν αυτή απελευθερώθηκε από τον μανδύα. Όπου δεν υπάρχει λάβα, υπάρχει ρηγόλιθος, ένα υλικό που προήλθε από τις ασταμάτητες προσκρούσεις του σώματος με αστεροειδείς, μετεωρίτες και κομήτες.  Ο ρηγόλιθος κατ’ ουσίαν είναι ένα υλικό σαν πούδρα, ένα συνονθύλευμα από σκόνη, θρυμματισμένο υλικό από τις προσκρούσεις και στοιχεία λάβας. Στην αθέατη πλευρά της η Σελήνη έχει πολύ πιο παχύ φλοιό και ελάχιστες θάλασσες από λάβα, η οποία δεν μπόρεσε με την ίδια ευκολία να διεισδύσει προς τα έξω. Στις δυνάμεις που ουσιαστικά χάραξαν το πρόσωπο του δορυφόρου μας όπως το ξέρουμε σήμερα, θα πρέπει να προστεθούν το βραχώδες υπόστρωμα και το υπερκείμενο υλικό, δηλαδή το υλικό από την πρόσκρουση που εκτινάχθηκε και επανατοποθετήθηκε σε άλλα σημεία.

   Οι κρατήρες, τα όρη και οι θάλασσες αποτελούν τα πρωτογενή χαρακτηριστικά της Σελήνης. Οι κρατήρες παρουσιάζουν διαφορετική όψη, ανάλογα με τη γωνία πρόσπτωσης, το μέγεθος του εισβολέα και τις συνέπειες που ακολούθησαν το γεγονός, δηλαδή την αντίδραση του βραχώδους υποστρώματος, την εναπόθεση του υπερκείμενου υλικού και τη δράση της λάβας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ποικιλλομορφία των κρατηριακών σχηματισμών: διαφορετικά μεγέθη, πυθμένες, χείλη και πλαγιές. Όσο πιο νέος ο κρατήρας, τόσο πιο πολλά χαρακτηριστικά έχει διατηρήσει και τόσο πιο έντονες οι ακτίνες του. Παλιοί κρατήρες έχουν διαβρωθεί από τη δράση λάβας ή τη πτώση νέων εισβολέων. Οι κρατήρες με μέγεθος > 70 χλμ χαρακτηρίζονται ως περιστοιχισμένες πεδιάδες. Ο μεγαλύτερος κρατήρας είναι ο Κλαύδιος με διάμετρο 225 χλμ.

   Τα όρη δημιουργήθηκαν προφανώς από τη συσσώρευση καταπίπτοντος υλικού ή τη παγίωση μάγματος. Κατά μια άλλη εκδοχή από την εναπόθεση υλικού από την αργή «προσγείωση» εξωγήινου εισβολέα που αφομοιώθηκε από τη Σελήνη. Μπορεί να εμφανίζονται μεμονωμένοι ή σαν ολόκληρη οροσειρά. Το ψηλότερο βουνό της Σελήνης υψώνεται στα 5500 μέτρα.  Οι θάλασσες είναι αρχέγονες λεκάνες καλυμμένες με λάβα και φέρουν διαφορετικές ονομασίες. Υπάρχουν περίπου 10 μεγάλες θάλασσες στη Σελήνη. Οι θάλασσες είναι λείες σε γενικές γραμμές, φέρουν όμως σημάδια από γεωλογική δράση όπως και μεταγενέστερους κρατήρες.

   Τα δευτερεύοντα γεωλογικά χαρακτηριστικά της Σελήνης είναι οι πτυχώσεις, τα αυλάκια, τα ρήγματα και οι θόλοι. Οι πτυχώσεις δημιουργούνται από την καθίζηση του υποστρώματος του φλοιού κάτω από το βάρος της λάβας με αποτέλεσμα να συστέλεται όλη η λεκάνη που την περικλείει και να δημιουργούνται «ζάρες». Στην ουσία πρόκειται για χαμηλές ράχες, ομόκεντρες με τις θαλάσσιες «όχθες» που ποικίλλουν ως προς το μέγεθός τους και το σχήμα τους. Οι θόλοι δημιουργούνται όταν μάγμα από τα έγκατα της Σελήνης με αργή πίεση και ταχύτητα εξέρχεται από κρατηρίσκους και συσσωρέυεται σε συγκεκριμένο σημείο σαν σωρός. Επίσης όταν δεν φέρει κρατηρίσκο, δημιουργείται από ανάταση των τεκτονικών πλακών. Εμφανίζονται μόνοι ή κατά ομάδες. Τα αυλάκια είναι αποτέλεσμα υπόγειων στοών λάβας που κάποια στιγμή εξεράγησαν και διέλυσαν την οροφή και το υπερκείμενο στρώμα του φλοιού. Στις περιπτώσεις που η λάβα βρήκε διέξοδο σχημάτισε λάκους εξόδου και σπήλαια. Όταν το αυλάκι είναι φαρδύ αρκετά και βρίσκεται μεταξύ δύο υψιπέδων (ξηρών) ονόμαζεται κοιλάδα και σχηματίζεται από την οριζόντια απομάκρυνση τεκτονικών πλακών που είχε ως αποτέλεσμα την καθίζηση του μεταξύ τους τμήματος του φλοιού. Όταν η κοιλάδα εμφανίζεται μεταξύ δύο οροσειρών ονόμαζεται χαράδρα. Τα ρήγματα είναι αποτέλεσμα κάθετων μετατοπίσεων των τεκτονικών πλακών (Σεισμοί), όταν η μία πλάκα εισέλθει κάτω από μία άλλη, με αποτέλεσμα η υπερκείμενη να εξωθεί προς τα έξω. Έτσι στην ουσία δημιουργείται ένας «τοίχος» πάνω στο πρόσωπο της Σελήνης. Αυτή η συμπεριφορά υποδεικνύει σταδιακή συστολή του δορυφόρου μας. 

   Ο ξηρός, αλλά πλούσιος κόσμος της Σελήνης είναι η πανδαισία του ερασιτέχνη αστρονόμου. Άπειρα χαρακτηριστικά επιφάνειας, προσφέρουν υλικό δράσης, όχι μόνο για απαθανάτιση, αλλά επίσης και για μελέτη. Ακόμα και παρόμοιοι σχηματισμοί φαίνονται διαφορετικοί υπό συνθήκες διαφορετικής φωτεινότητας και φάσης του δορυφόρου μας, άρα η σεληνιακή θέαση μπορεί να έχει κάθε φορά μοναδικό ενδιάφερον, που σε προκαλεί να την εξερευνήσεις.

Πηγές:  

•      Virtual Atlas of the Moon (FREEWARE)

•      Σελήνη, ένας παρατηρισιακός οδηγός Peter Greco, 2004

•      ACT – REACT Quick Map (http://target.lroc.asu.edu/q3/)

•      Lunar – 100  (http://the-moon.wikispaces.com/Lunar+100)

•      Περιοδικό Sky and Telescope (στήλη: Exploring the Moon by Charles Wood)

•      Moon Zoo http://www.moonzoo.org/

•      Cloudy Nights http://cloudynights.com

•      To Σύμπαν και πέρα απ’ αυτό ( Terence Dickinson, 2004)

•      Astronomy Now (http://astronomynow.com)

•      Space. Com (http://space.com)

•      nasa.gov,

•     wikipedia.org

•    Παρατηρισιακή Αστρονομία- Εκδ. Πλανητάριο 

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΠΑΣΧΑ....

Από σήμερα εισερχόμαστε στην εβδομάδα του Πάσχα. Για τους περισσότερους Πάσχα σημαίνει άδεια, οικογένεια, εξοχή, αρνί, παραδοσιακοί χοροί και γενικώς ευκαιρία για να κάνουμε κάτι διαφορετικό.... "Ε, μέρες που είναι ας πάω και εκκλησία, μπας και το δει ο Θεός και μου κάνει και καμία χάρη" ή "πλάκα έχει το Πάσχα, μαζευόμαστε και φίλοι και κάνουμε και βόλτα στον γύρο του Επιταφίου". Κλασικά λοιπόν, λίγο απ' όλα τη Μεγάλη Βδομάδα, λίγο τραβεστί "κατάνυξη", λίγο να δω και τον ξεχασμένο θείο και τη γιαγιά, με φόντο τον Τσάρλτον Ίστον και καμιά χλαμύδα στη τιβί των επαναλείψεων, πολλή μαγειρίτσα, αυγουλάκια, σούβλα με το πρώιμο καλοκαίρι του Απρίλη στο χαλκιδικιώτικο σπίτι και να περάσουμε και φέτος όπως πέρσι. (Πάλι καλά στις ορθόδοξες χώρες που βιώνεις έστω και αυτή την διαφορετικότητα, γιατί στις καθολικές με λίγες εξαιρέσεις, το Πάσχα δεν σημαίνει απολύτως τίποτα, παρά μόνο για τους ελάχιστους εναπομείναντες πραγματικά πιστούς). Αυτό που συμβαίνει κατά βάση είναι να αποδομείται η ουσιαστική σημασία μιας γιορτής-περιόδου με τα πρωτεύοντα θρησκευτικά η δευτερεύοντα "πιο κοσμικά" μηνύματά της και να μετατρέπεται σε ένα ετήσιο "οδοιπορικό" - συμμάζωξης των απανταχού ξενιτεμένων ή πάσης φύσεως χαμένων στους 5 ανέμους, με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και προδιαγεγραμμένες, μηχανικές σχεδόν ταυτόχρονες επαναλήψεις. (Αυτό συμβαίνει και με τα Χριστούγεννα, αλλά τα Χριστούγεννα από τη φύση τους δεν φέρουν το μυστικιστικό ύφος του Πάσχα, οπότε οποιαδήποτε "επιπεδοποίηση" καθίσταται πιο λογική). Αν το Πάσχα θεαθεί από μία περισσότερο μυστικιστική σκοπιά, λοιπόν, μακριά από θρησκευτικούς χιλιοειπωμένους ήχους και ειδωμένες εικόνες της εκκλησίας της γειτονιάς και του "Ιησού από τη Ναζαρέτ", τότε μπορεί ίσως ν' αγγίξει περισσότερο όσους έχουν μέσα τους μία εσωτερική ανάγκη για μία περισσότερη εσωστρέφεια, ηρεμία και κατάνυξη, μία ευκαιρία για δραπέυση από το άγχος της δουλειάς και της πόλης κάτι που πιστεύω ότι οι περισσότεροι την έχουν. Ακόμα και αν το ετήσιο ραντεβού με πρόσωπα και καταστάσεις του Πάσχα μας λείπει, ίσως όποιος τολμήσει την πιο εναλλακτική επιλογή και βρεθεί σε μία μισοσκότεινη παμπάλαιη εκκλησία, φωτισμένη μόνο από λίγα κεράκια και υπό τους ατμοσφαιρικούς ήχους ενός ορθόδοξου χαμηλόφωνου τροπάριου, δεν χρειάζεται να δηλώνει χριστιανός για να νιώσει γαλήνη και να νιώσει ένα διαφεροτικό είδος πληρότητας. Επιλογή, ιδεατά συνδιαζόμενη μ' ένα περίπατο στο ανοιξιάτικο δάσος, κι ένα καλό φίλο ή ένα βιβλίο, μπορεί να οδηγήσει σε μία σωματική και ψυχική απελευθέρωση που στις εποχές που περνούμε, χρειάζεται. Τα μηνύματα της γιορτής είτε είσαι πιστός είτε όχι, ευτυχώς υπάρχουν και όλοι τα ξέρουμε. Και αν θέλετε, είτε να ενστερνιζόμαστε είτε όχι, είναι καλό που υπάρχουν... Μένει ίσως να τα βάλουμε λίγο περισσότερο στο μυαλό μας έστω για ένα Πάσχα κάθε 10 χρόνια και να σκεφτούμε λίγο λιγότερο κατσίκια, μαγειρίτσες, τσάμικα και εμποροπανυγήρια με λαμπάδες και αυγά. Καλό Πάσχα σε όλους.

14/4/2014

THE MOST CRUCIAL EUROPEAN ELECTIONS

2014...2 months before the European Election. Extreme Right increases electoral power throughout Europe. Euroscepticism in Britain is bigger than ever. Scotland may become independent. Unofficial referendums or tensions in Catalonia, Flanders, Veneto and Sardinia show support for independence from their parent country. More than ever. Kosovo is recognized as independent. Crimea may be incorporated to Russia. Borders continue to change or are prompt to change. If war do not take place in Ukraine is only because of the power of the lethal weapons or the power of the belligerents. Observing these phenomena, we ask ourselves: where is trust between states and people of the same country? Why an increasing percentage of the European citizens prefers anti-democratic solutions instead of democratic ones? Why europeanisation - though the undeniable benefits that brought and can bring - cannot grab the fruits that the pioneers of late 40s did sow, leading to a real integration? Unfortunately in Europe of today, the economic predominance in the expense of social, created a crisis, smaller or bigger, throughout our continent. More and more citizens see themselves living in austerity or in a worse situation than before (except perhaps in the former communist countries). How sure we are anymore that the calls for democratic values are not only nominally essential, just for creating the proper environment for the exercise of free economic interactions from which only specific "usual suspects" benefit ? It is said that these Elections are crucial for the future of Europe. For us, the supporters of the European idea, we hope to the emergence of a creative Euroscepticism in the EU in favour of Deepening, in which these crucial questions and many other similar will be taken into account, delivering finally positive answers and practical results.

30/3/2014

ΤΙ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ?

Όταν ο Sputnik εκτοξέυτηκε το 1957 έφερε ένα τεράστιο πρόβλημα ισορροπίας ισχύος μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ. Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε για τις ΗΠΑ ήταν ότι πλέον η Σοβιετική Ένωση θα μπορούσε να κατασκοπεύει κάθε σπιθαμή του αμερικάνικου εδάφους από το Διάστημα. 57 χρόνια μετά. Τι παιχνίδια παίζονται και οι πανισχυρες διαστημικές δυνάμεις που έχουν εκτοξεύσει ντουζίνες στρατιωτικών δορυφόρων δεν μπορούν να μας πουν πως χάθηκε το αεροσκάφος ? Θέλουν να πιστέψουμε ότι κανένας άνθρωπος, ραντάρ, δέκτης μηχανικών σημάτων και δορυφόρος δεν είδαν τίποτα, δεν έλαβαν κανένα σήμα? Σε λίγο θα μας πουν ότι κατέπεσε σε αχαρτογράφητη περιοχή...και το απήγαγαν εξωγήινοι...μόνο αυτά δεν ακούσαμε ακόμα! Την ίδια στιγμή ξοδεύονται εκατομμύρια ευρώ για το περίφημο Copernicus, το ευρωπαϊκό δορυφορικό σύστημα που θα επιλύει μεταξύ άλλων και προβλήματα emergency μετά από κάποιο δυστύχημα. Φυσικά και υπάρχει αυτή η τεχνολογική δυνατότητα...Αυτό που συνέβη με το μαλαισιανό αεροσκάφος μας καταδυκνύει περίτρανα ότι τα ευαίσθητα δεδομένα ακόμα και όταν πρόκειται για 239 ανθρώπινες ζωές δεν θα δίνονται ποτέ στη δημοσιότητα, παρά τα ευχολόγια και τις υποτειθέμενες καλές προθέσεις στα διεθνή fora. Γιατί κρύβονται παιχνίδια και μυστικά υψίστης ασφαλείας που ως γνωστόν υπερβαίνουν την αξία της ζωής. Πραγματικά ντροπή τόσο στις μαλαισιανές αρχές (μία χώρα που ξέρουμε ότι στο παρελθόν είχε σχέσεις με την Αλ Κάιντα), όσο και σε όσους μας αποστερούν από την αλήθεια και θέλουν να πιστεύουμε ότι επί μία βδομάδα δεν μπορούν να βρουν ένα τεράστιο αεροσκάφος. Aντίστοιχο όμως το αίσχος και με το άλλο πολύνεκρο συμβάν: Ο Τιτανικός προσέκρουσε σε ύφαλο και βυθίστηκε το 1912. 102 χρόνια μετά πλοία ΑΚΟΜΑ προσπίπτουν σε υφάλους και βυθίζονται...την ίδια στιγμή υπάρχουν δορυφόροι, ναυτικοί χάρτες με λεπτομέρεια μέτρου, σόναρς, ηχητικά σήματα, GPS και τα τελειότερα συστήματα ναυσιπλοΐας. 
Είναι τόσο αδιανόητα όλα αυτά που αρχίζω να πιστεύω ότι το κορεάτικο πλοίο είτε εμβολίστηκε από γαλέρα του Captain Hook ή ότι χτύπησε στα υποβρύχια συντρίμμια του μαλαισιανού Boeing. Για μερικούς "καπεταναίους" ο Ποσειδώνας πρέπει να λογοδοτήσει...

18/4/2014

ΘΕΛΕΤΕ ΠΑΡΑΛΙΑ? 15 ΕΥΡΩ....

Αν για κάτι έμεινε να είμαστε περήφανοι γι' αυτό το ρηματοδοτόπο - εκτός από την καραμέλα της αρχαιότητας - είναι η αναμφισβήτητη φυσική ομορφιά της. Λίγο λόγω της κρίσης, λίγο λόγω του πληγωμένου πατριωτισμού, λίγο λόγο το ότι είμαστε τύποι των ταξιδιών, των εκδρομών, της καλοπέρασης και τα συναφή, συνηθίζουμε να λέμε "η Ελλάδα είναι η ομορφότερη χώρα του κόσμου, σαν την Ελλάδα δεν έχει πουθενά, η Ελλάδα είναι παράδεισος για διακοπές κλπ". Δικαίως, γιατί η χώρα μας έχει την τύχη ή την ευλογία αν θέλετε να βρίσκεται σ' ένα ιδεατό γεωγραφικά σημείο, εύκολα προσβάσιμη, με υπέροχο κλίμα, άπλετη θάλασσα, άπειρα νησιά, σμιλεμένα ακρογιάλια και μία πανδαισία διαφορετικών τοπίων από ορεινά (ως αμιγώς ορεινή χώρα) μέχρι "τροπικά", κληρονομιά με χαρακτηριστικά που δεν συναντάς τόσα πολλά και τόσα διαφορετικά, εύκολα σε άλλες χώρες. Ακόμα και αν αφήσουμε οποιαδήποτε υπερβολή σύγκρισης στον υπερθετικό βαθμό, πράγματι η χώρα μας μπορεί να υπερηφανεύεται ότι αποτελεί ιδανικό τουριστικό προορισμό, λαμβάνοντας υπόψη όλο το πακέτο: ομορφιά-σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος, υπηρεσίες, διασκέδαση και τιμή. Η διαφορά δε που έχει στο πακέτο αυτό συγκριτικά με τις γειτονικές χώρες, όπως Κροατία και Τουρκία, είναι τόσο μεγάλη, που κατά τη γνώμη μου δικαιολογείται μία ενδεχόμενη αυξημένη τιμή για τα καταλύμματα και τις υπηρεσίες μας. Ωραία όλα αυτά....Πριν από λίγο καιρό, συζητώντας με ένα φίλο, χρονικά μετά από το χιλιοπροβαλόμενο από τα ΜΜΕ "κατόρθωμα" της εξόδου της χώρας στις αγορές (παρά το 50% ανεργίας, την απομύζηση της περιουσίας του λαού και τη μηδαμινή ανάπτυξη), πρόβαλα το επιχείρημα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να ποντάρει στον τουρισμό ως μοχλό ανάπτυξης, γιατί αυτό αποτελεί για μας το συγκριτικό μας πλεονέκτημα, έστω και τώρα που υποτίθεται κάνουμε νέα αρχή. Σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσα να φανταστώ (που να το ξερα ο καψερός) το νέο εγκληματικό φρούτο που μας ετοιμάζει η κυβέρνηση....Μία κυβέρνηση του δικομματισμού που επί 40 συναπτά έτη έχει επιτρέψει το κτίσιμο αυθαιρέτων με αδιανόητες καταπατήσεις, που προκειμένου να βρει ευκαιριακά χρήματα (κατά τη λογική "μαζεύω όσα μπορώ περισσότερα, γρηγορότερα, απ' όπου μπορώ πιο εύκολα"), νομιμοποιεί κάθε τύπου τέτοια κατοικία με συνοπτικές διαδικασίες, μία κυβέρνηση που αφού κλέει με κροκοδείλια δάκρυα κάθε φορά που ένα δάσος καίγεται (και συντελεί σ' αυτό το έγκλημα του φυσικού πλούτου), αφήνει ανεξέλεγκτο το τσιμέντο μέσα σ' αυτά, η κυβέρνηση της "Περαίωσης" και των ευφάνταστων ληστρικών επιδρομών. Η κυβέρνηση που θέλει να πουλήσει τα πάντα, τώρα αποφασίζει (και θα "περάσει" με το έτσι θέλω) το νέο νομοσχέδιο για την διαχείρηση του αιγιαλού. Το νομοσχέδιο αυτό, πέρα από τις εμφανείς περιβαλλοντικές συνέπειες, μπορεί να οδηγήσει σε ολοκληρωτική καταστροφή όλων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας μας, της εκπληκτικής παράκτιας φυσικής ομορφιάς της με τις μπλε σημαίες, αυτής για την οποία έρχονται οι τουρίστες απ' όλο τον κόσμο, αυτή που έχουμε ως τώρα την τύχη να απολαμβάνουμε και περηφανευόμαστε στα δελτία ειδήσεων όταν μία ξένη πηγή τη μνημονεύει. Φανταστείτε για παράδειγμα τις δαντελωτές ακρογραμμές των Ιόνιων Νήσων με ξενοδοχειακές μονάδες all inclusive και πείτε μου αν αυτό οδηγήσει σε ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας ή στην υποστήριξη της νεοδημοκρατικοπασοκικής ελίτ. Το νέο χτύπημα της κυβέρνησης είναι από τα πλέον χειρότερα, γιατί δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά "ψυχολογικό"....αδιανόητο να φανταστώ τι αλλοιώσεις θα υποστεί το φυσικό τοπίο της χώρας μας, τι μετατροπές, τι καταστροφές...Και αν είναι απλά να βρει ο τουρίστας ξενοδοχειακό κατάλυμμα 5 αστέρων στο κύμα, γιατί ακριβώς να έρθει στην Ελλάδα και να μην πάει κάπου αλλού με καλύτερες τιμές? Γιατί ο ανταγωνισμός θα περάσει από τα χέρια της χώρας στα χέρια του ξενοδόχου. Και τι θα απογίνουν οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες που μέχρι τώρα βασίζονται στην ομορφιά του τοπίου και όχι στα κομφόρ που παρέχουν? Σαν να βλέπω μπροστά μου τις εικόνες διαπληκτισμού τοπικών παραγόντων με την αστυνομία που φρουρεί το στήσιμο της μεταλλικής υπερκατασκευής, μπροστά στα μάτια των αποσβολομένων τουριστών... Αυτή είναι η νέα Ελλάδα που οραματίζεται η κυβέρνηση. Αυτό το όραμα έχει για την ανάπτυξη... Έτσι να πάμε και μετά από λίγα χρόνια για να ψάχνουμε τουρίστα, θα επαναφέρουμε περικλήδες, τσολιαδάκια, χιτώνες, χλαμύδες, μαίανδρους και συρτάκια. Μπορεί και να σπάμε και πιάτα, ποιος ξέρει..

THE GREEK REVOLUTION AND ITS HERITAGE

In 25 March 1821, the Greek Revolution against the Ottoman Empire broke out. This revolution will lead finally, 9 years later to the establishment of a Greek independent state with Nafplio as capital.
It was the first successful revolution of a Balkan state leading to independency. Others will follow in the 19th century (Serbs, Bulgarian, and Romanian) taking advantage by the decadence of the Ottoman Empire and the nationalistic spirit that favoured the emergence of Nation-States. The Greek revolution created significant disturbances in the order of the Holy Alliance (the alliance of the Austria, Prussia and Russia) which was fighting any effort to change the status quo in Europe after the Napoleonic Wars. Henceforth, the Great European Powers will witness the weaknesses of the Ottoman Empire and realise that it was of their own benefit to see this empire collapsing in favour of the new and weak buffer state of Greece.
The Greek revolution was of course organized militarily by local warlords who had influence on their own military bands and had already experience in battlegrounds. The army who fought the Turks was not of course regular, but rather guerrillas (klephts). The struggle was supported financially and ideologically by the Greek Diaspora and by Phanariotes (a class of Greek educated merchants who gradually emerged in the Ottoman administration, acquiring great influence). Against the revolution were the Church and many of the local chiefs (kodjabashis) who both enjoyed great privileges by the Ottomans. Important personalities of the Greek Enlightment, like Rigas Feraios and Adamantios Korais, inspired by French Revolution ideas, prepared the mental basis of this revolution.
In the first years of the revolution the Greeks succeeded the liberation of Peloponnese, Athens, Roumeli (Central-South Greece) and of some islands who possessed navy (Hydra, Spetses, Psara, Myconos). Great battles took place in which Greeks heroes (T. Kolokotronis, O. Androutsos, M. Botsaris etc) -thought outnumbered- defeated thoroughly regular and well trained armies of a whole Empire (Dervenakia 1822, Gravia Inn 1821 etc.) However, the civil war between the want to-be politicians of the new "state" and the military leaders as well as the kodjabashis' financial demands, caused serious internal problems of coordination and organisation leading to successive military defeats. With the simultaneous intervention of Egyptian powers under Ibrahim in Peloponnese and the Turkish of Kutahi in Rumeli in 1825-1826, the revolution collapsed.
Two great events played a tremendous impact in the liberation of Greece by the Great Powers: the massacre of Chios by the Turkish navy in 1822, slaughtering innocent people for retaliation and the Siege of Missolonghi in 1825-1826, where the heroism of the inhabitants and the sacrifice of their lives for freedom became famous all over Europe, reinforcing the sentiment for Philhellenism (admiration for Greece and Greek culture) between European citizens. Important intellectuals like Lord Byron gave their life for helping the revolutionaries and the Greek struggle.
The heroism of the Greek revolutionaries who make the struggle known to whole world, the Philhellenism and the Great Powers' (mostly England, France and Russia) interests were the three elements that changed the situation in favour of Greece, making these three powers to intervene militarily finally and defeat the Ottomans in the naval battle of Navarino in 1827, rendering independency to Greece. Albeit enemies of the revolution at the beginning, they finally became ardent supporters.
The "friendship" of the Great Powers was only nominal of course as soon after 1830, the newly founded state will find itself more dependent than ever, gaining only a quasi-independence in reality….The three main powers will play a significant role in all Greek matters for many decades, a heritage that will follow the historical route of our state until even today, leading to disasters and weaknesses.
Today we celebrate our National Day, the Day when the Revolution started leading to our independency, we honour the heroes - both Greek and foreigners - who fought or died against tyranny, for an idea or a dream, the right of all people to live free, safe and independent.

25/3/2014

ΟΙ ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΟΙ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΟΙ

Τις Παρασκευές της Σαρακοστής, στις ορθόδοξες εκκλησίες ψάλλεται η Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου, σε 5 μέρη, μία για κάθε Παρασκευή. Πρόκειται για το πιο γνωστό και ίσως μεγαλόπνοο έργο της βυζαντινής υμνογραφίας προς τιμήν της Παρθένου Μαρίας που θεωρούνταν η προστάτρια της Πόλης. Το έργο γράφτηκε το 626, μετά την σωτηρία της Πόλης από την στενή πολιορκία των Αβάρων (και όχι των Αράβων), μία νίκηπου αποδόθηκε σε θαύμα της Παναγίας. Στην αυτοκρατορία η λατρεία της Μαρίας ήταν ιδιαίτερα εμφατική ως γνωστόν καθ όλη τη διάρκεια του χιλιετούς βίου της. Αυτά όσον αφορά της παρασκευιάτικες καμπάνες. Προηγουμένως, την Κυριακή που μας πέρασε η χώρα μας "γιόρταζε" την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Επέτειος και πάλι εμπνευσμένη από τη βυζαντινή ιστορία και συγκεκριμένα από την σκοτεινή περίοδο της εμφύλιας διαμάχης εικονόφιλων-εικονομάχων. Η Εκκλησία λοιπόν γιορτάζει τη "νίκη των εικόνων", δηλαδή των εικονόφιλων και την οριστική αναστήλωσή τους το 843 (γι'αυτό ίσως και οι ναοί σήμερα είναι γεμάτοι εικόνες). Στην πραγματικότητα όμως δεν υπάρχει κανένας λόγος γι' αυτόν τον εορτασμό και πολλοί λίγοι "πιστοί" που επισκέπτονται τους ναούς για την κυριακάτικη λειτουργία ξέρουν πραγματικά τι έγινε (ή νοιάζονται να μάθουν, κατά το "πίστευε και μη ερεύνα")...Οι εικονομάχοι αυτοκράτορες επιθυμούσαν την κατάργηση της λατρείας των εικόνων που είχε πάρει χαρακτήρα δεισιδαιμονικό: κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής ήταν συνηφασμένο με τις εικόνες των αγίων. Στην πραγματικότητα δεν λατρεύονταν το χριστιανικό πνεύμα, αλλά η εικόνα του αγίου, ακόμα και το ίδιο το ξύλο...Προβληματική κατάσταση, αν σκεφτεί κανείς ότι η Εκκλησία είχε μία τεράστια δύναμη τα χρόνια εκείνα και ότι μέσα από την αλόγιστη λατρεία των εικόνων, οι άντρες γινόντουσαν μοναχοί, στερώντας το κράτος από στρατιώτες, δημόσιους υπαλλήλους και γεωργούς. Η Εκκλησία είχε τεράστια περιουσία, δεν πλήρωνε φόρους και ήθελε να γίνει κράτος εν κράτει...ένα μικρό Βατικανό της Ανατολής, με ένα μοναστικό τάγμα πανίσχυρο, χειραγωγώντας με αυτό τον τρόπο τις μάζες. Οι εικονομάχοι αυτοκράτορες, δηλαδή ο Λέων Γ και ο Κων/νος Ε' αλλά και ο Νικηφόρος αργότερα, ήταν από τους σημαντικότερους μονάρχες του Βυζαντίου με τεράστιες στρατιωτικές επιτυχίες κατά των Αράβων και των Βουλγάρων και πολύ σημαντικές χριστιανικού ύφους εσωτερικές μεταρρυθμίσεις και εννοείται πως ήταν Χριστιανοί. Πολέμησαν τις εικόνες, αλλά όχι το Χριστό, θέλησαν να επιβάλουν ισότιμη φορολογία στην Εκκλησία και να περιορίσουν το τάγμα των μοναχών. Η Εκκλησία θα συνεχίσει να διατηρεί τεράστια εξουσία μετά τη νίκη της το 843 και θα συνδράμει σε μεγάλο βαθμό - με την αλύγιστη στάση της σε όλους τους τομείς - στην σταδιακή κατάρρευση της αυτοκρατορίας.... Δυστυχώς, για δικούς της λόγους που όλοι φανταζόμαστε, η ελληνική Εκκλησία πάνω από 1000 χρόνια μετά θεωρεί τη μέρα αυτή σημαντική, λες και αν δεν υπήρχαν στους ναούς μας "άγιοι με φωτοστέφανα και σπαθιά" (τεράστια αντίθεση) θα κινδύνευαν ή θα σκανδαλίζονταν οι "πιστοί"... Η πίστη δεν έχει ανάγκες από κορώνες και φαμφάρες, είναι εσωτερική και όταν την εκφράζεις έτσι δεν συνάδει με το πνεύμα της διδασκαλίας του Χριστού. Όμως αυτή η ρημάδα η πολιτική δεν αφήνει κανέναν χωρίς να του μπολιάσει το μικρόβιο...Και η Εκκλησία, όπως πάντα πρώτη και καλύτερη. Αυτά λοιπόν με μία ιστορική αναδρομή, απλά για να υπάρχει μία ιδέα του τι έχει παιχτεί με όλα αυτά που πιθανόν να αντιληφθήκατε στα ΜΜΕ ή σε μία βόλτα...Και όλα αυτά, ενώ εμείς στις Βρυξέλλες κατά τ' αλλα θα "γιορτάσουμε" σε λίγες μέρες με μπυροκατανύξεις σε ιρλανδικές pubs- γοτθικού ναού τύπου, τον καθολικό "άγιο" Saint Patrick. Τι σου είναι αυτή η διαφορετική θρησκευτικό-ιστορική κουλτούρα ρε παιδάκι μου...

14/3/2014

ΡΩΣΙΑ - ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ

Το πρόβλημα με την Κριμαία είναι ότι έχει...μπόλικους Ρώσους και ότι τα καλά παιδιά είναι οι Ουκρανοί. Το καλό με το Κόσοβο είναι ότι είχε πολλούς Αλβανούς και ότι τα κακά παιδιά ήταν οι Σέρβοι. Άρα δεν αναγνωρίζουμε το πρώτο δημοψήφισμα, αναγνωρίζουμε όμως το δεύτερο. (Ιστορικά στο μεταξύ, η Κριμαία είναι πολύ περισσότερο ρωσική απ' ό,τι το Κόσοβο αλβανικό, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα)... Ο Πούτιν κατηγορείται λοιπόν για φασιστικές συμπεριφορές, αυταρχισμό, εγκλήματα κλπ...Και δικαίως. Δικαιολογεί και με το παραπάνω ενδεχομένως αυτές τις κατηγορίες. (Άλλωστε «τι θα ήμασταν χωρίς βαρβάρους»)? Το κρίμα του όμως δυστυχώς δεν είναι όλα αυτά. Είναι ότι δεν είναι σαν τον Τούτζμαν που ήταν αρεστός στη Δύση, παρά τα εγκλήματα των Κροατών κατά των Σέρβων το 1995, στην Κράινα. Απλά η ισχύς του και η ενεργειακή ημιεξάρτηση της κεντρικής Ευρώπης τον σώζει από το να καταντήσει έρμαιο σαν τον Μιλόσεβιτς και τον Κάρατζιτς...
Αυτό που δεν μπορεί να καταλάβει ο μέσος Ευρωπαίος και Αμερικάνος είναι ότι η Ρωσία δεν είναι ένα ... «ordinary» κράτος. Το να εισέρχεσαι στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας, μιας πάλαι ποτέ έστω υπερδύναμης, της μεγαλύτερης χώρας του κόσμου και να θέλεις να της το αποσπάσεις δεν μπορεί να γίνει χωρίς αντίδραση....Και αυτό γιατί η Ουκρανία είχε τεράστια γεωπολιτική αξία για το Κρεμλίνο (ειδικά η Κριμαία) ιστορικά και όποιος δεν το ξέρει ας ρωτήσει τους Τούρκους....Δεν είναι σαν τις βαλτικές δημοκρατίες που ήταν "ελεύθερα πουλιά" για τη Ρωσία, σαν τη Σλοβενία για το Γιουγκοσλαβικό Στρατό. Κι αυτό που δεν μπορεί να «χωνέψει» ο μέσος Ευρωπαίος και Αμερικάνος είναι ότι υπάρχει δυνατότητα να είσαι δυνατός από μόνος σου, διατηρώντας ένα μαζοχιστικό έστω δικαίωμα να αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου μακριά από τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό, σκόπιμα, όπως ανέκαθεν...Να έχεις το δικαίωμα να επιλέγεις πάντα μία δημοκρατία κατ’ επίφαση, το να είναι ο φτωχός συγγενής της Ευρώπης, ένας γίγαντας από λίπος και όχι μυς, με υποδώριους «φασιστικίζοντες» ιστούς... δηλαδή ρε παιδάκι μου εκτός του «επιτυχημένου» δυτικού μηχανισμού. Να σαι όλα αυτά και να «κάνεις το παιχνίδι» στο εγγύς περιβάλλον σου...να παίζεις μπάλα στην έδρα σου...και το πιο εντυπωσιακό απ’ όλα να έχεις εκατοντάδες εκατομμύρια λαού εντός και εκτός συνόρων που σε υποστηρίζει...
Και ενώ οι χώρες της ΕΕ είχαν ευτυχώς την τύχη να ενταχθούν στη δυτική πλευρά του παραπετάσματος (αποφεύγοντας επάρατους σταλινισμούς και φασιστοκομμουνισμούς), δεν μπορούν να απαιτούν ομογενοποίηση απανταχόθεν, ούτε να πετυχαίνει επ' άπειρον η συνταγή νεοφιλελευθερισμός-δημοκρατία δυτικού τύπου-ΕΕ-ΝΑΤΟ και όποιος δεν γουστάρει πόλεμος. Ένας δυτικός κόσμος χωροφύλακας που δυστυχώς κατάντησε να σπέρνει εκτός από ελπίδες και κρίση από δω και απο κει, δεν μπορεί να είναι απαραίτητα αποδεκτός από οποιονδήποτε (ψευτό)περήφανο Ανατολίτη που έχει μεγαλώσει με διαφορετική θρησκεία από τον καθολικισμό-προτεσταντισμό, διαφορετική γλώσσα από τη λατινική-αγγλοσαξωνική, με διαφορετική ιστορία και διαφορετικά εγκλήματα -αν θες- (αποικιοκρατίες, σταυροφορίες), με διαφορετικό οικονομικό μοντέλο από αυτό των Σμιθ και Κέινζ και διαφορετικό πολιτισμό και τέχνη. Ούτε να εφαρμόζεις μεσσιανιστικές λογικές και αφορισμούς...
Ο δυτικός μηχανισμός χρειάζεται περισσότερο εμβάθυνση πια, παρά επέκταση....Τα 15 μέλη έγιναν 28....ώρα να γινει η δουλειά ότι αυτοί οι 28 να πλησιάσουν μεταξύ τους, να δούμε τα προβλήματα και τα λάθη μας....Γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε σύσκεψη στις Βρυξέλλες χωρίς η αστυνομία να κλείνει ολόκληρες εκτάσεις? Εκεί είναι το θέμα, παρά να προσπαθούμε να κάνουμε ότι μπορούμε περισσότερο για να πληγεί η προαιώνια φοβία μας, η Ρωσία. Και σαν από κόμπλεξ έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ μας, να μην μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε και να ζητάμε τη βοήθεια της "θείας Αμερικής"...
Σωστή εμβάθυνση με μηχανισμούς κοντά στο λαό...Και τότε και η ίδια η σαθρή Ρωσία, μπορεί να θέλει να γίνει και λίγο πιο φιλοευρωπαΪκή....Ποτέ δεν ξέρεις, οι λαοί ξέρουν και βλέπουν...Αντιθέτως, μεθοδευμένες κινήσεις απομόνωσης ενός ούτως ή άλλως «εσωστρεφούς» παιδιού γίνονται από το 1990 μέχρι σήμερα. Αυτή η πολιτική οδήγησε σήμερα εδώ...
Και όλη αυτη η πολιτική θα οδηγήσει σε ένα αποτέλεσμα που θα είναι πάλι ήττα για όλους. Για τους Ουκρανούς γιατί το κράτος τους γίνεται πιόνι πολιτικών παιχνιδιών και μπορεί να διαμελιστεί, ενώ θρηνούν ήδη πολλά θύματα, για τους Ρώσους που ό,τι κι αν κερδίσουν (αν το κερδίσουν), αυτό που ενδεχομένως τους άξιζε εξ αρχής, θα το πάρουν με τεράστιο κόστος, για τους Ευρωπαίους που γι άλλη μια φορά αποδεικνύουν ότι δεν μπορούν να παίξουν μπάλα διπλωματικά, με την κάκιστη ιδέα να προσεταιριστεί μ’ αυτό τον τρόπο, χρόνο και όρους την Ουκρανία (επιθυμία που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου) και για τους Αμερικάνους που βλέπουν ότι τα χρόνια του Γκορμπατσόφ και του Γέλτσιν με τις πίτσες Hut έχουν περάσει ανεπιστρεπτί....
Ας ελπίσουμε ότι ό,τι και αν γίνει, να μην γίνει πρωτίστως πόλεμος. Από κει και πέρα, μακάρι σ’ αυτή την ιστορική στιγμή να συμβεί ό,τι πιο δίκαιο και σωστό για όλο τον κόσμο εντός και εκτός Ουκρανίας.

17/3/2014

ΟΤΑΝ ΚΟΙΤΑΣ ΑΠΟ ΨΗΛΑ

Πετώ. Φαντάζομαι έναν πίνακα. Πως θα ήταν λέει αν διαφορετικά στυλ ζωγραφικής αποτυπώνονταν σε έναν τεράστιο καμβά? Απολαμβάνω τις εικόνες από τo παράθυρο του αεροπλάνου: πόσο όμορφος,αρμονικός και ισορροπημενος είναι τάχα ο πλανήτης μας...Καθώς η κλίμακα αλλάζει, όλα φαίνονται πιο προσιτά. Πλατιές πράσινες σκούρες εξπρεσσιονιστικές πινελιές, οι ολόσωμες συστάδες δέντρων, αισθάνεσαι τη δροσιά τους, ένα αρχέγονο ένστικτο ένωσης με την προαιώνια φύση σου ξυπνά. Πολύχρωμα τετράγωνα καλλιεργήσιμης γης, θυμίζουν την διαχρονικη πάλη του ανθρώπου για επιβίωση. Βλέπεις οικήματα, πολιτισμό και σκέφτεσαι ειρήνη,συνεργασία, ανάπτυξη...Κυβιστικό σκηνικό. Σε αποσπούν τα ποτάμια, υδάτινες γραμμούλες που οδηγούν το μάτι στο αχανές, δίνοντας ένα τόνο παιχνιδίσματος στους τακτικούς γεωμετρικους σχηματισμούς. Τα βουνά, λευκά τρίγωνα με τεθλασμένες αράδες και με κόγχες σαν να θέλουν να σε φτάσουν. Σμηλεμένη γεωλογία, αλλοίωση της πεδινής ισορροπιας, άγρια ομορφιά...Προσθέσαμε μια αφηρημένη έκφραση, μια δοση μοντέρνας τέχνης. Και ξαφνικά η αεικίνητη κυρίαρχη θάλασσα ξεπροβάλλει, υποβάλλοντας το τοπίο. Έχεις ήδη ξεχάσει τις χρωματικές αντιθέσεις και τη σταθερότητα της γης και κυριεύεσαι από το απεραντο μπλε. Η θάλασσα αφριζει, σε κοιτάζει κατάματα, απειλητικά,στο μυαλό σου έρχεται ο συνοδοιπόρος της, ο άνεμος. Δεν τον βλέπεις. Μόνο τον ακούς και τον αισθάνεσαι.Τα στοιχεία της φύσης, ο καιρός, όλα όσα δεν μπορείς να τιθασεύσεις. Ιμπρεσιονιστικός τόνος καθώς τα χρώματα του ουρανού σκουραίνουν. Τα σύννεφα μικρά, άπειρα, χαμένα από δω κι από κει στον ορίζοντα, όλο και πληθαίνουν. Πανδαισία μορφών...Βαμβάκια, σου θυμίζουν τις ψεύτικες νιφαδες του χριστουγεννιατικου δέντρου και φυτείες στους αγρούς. Μια στάλα συμβολισμού στο έργο μας. Πιο πάνω εκτείνεται ο γαλάζιος ουρανός, κενό, ακατανόητες κλίμακες. Και τότε ίσως σκεφτείς έναν θεό η ο,τι αντιλαμβάνεσαι έτσι. Το ψηφιδωτό έχει σχηματιστεί και του λες...μακάρι να υπήρχες θεέ και να έκανες κάτι ωστε τίποτα να μην αμαυρωσει αυτό το έργο τέχνης. Καμια χακί μουντζουρα, κανένα γκρι κοφτερό μαχαιρι, καμία φωτιά των ανθρώπων δίπλα μας, μπροστά μας και μακριά μας.

16/4/2014

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΚΛΟΠΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

I would like to write about this topic in English, but I think no one who is no-Greek will be interested, so I continue in Greek that it is easier for me.
Πρόσφατα ως μέρος της δουλειάς μου, έλαβα στα χέρια μου κάποια χαρτιά που αφορούσαν μία Σκοπιανή καθηγήτρια που συνεργάζεται με την ΕΕ. Φυσικά ανέμενα να δω την αναγραφή «Δημοκρατία της Μακεδονίας» εμφατικά σε κάθε επίσημο χαρτί, αλλά εντυπωσιάστηκα περισσότερο όταν είδα το Αναχώρηση από : Σκόπια – Αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος». Δύο συναισθήματα-αντιδράσεις με πλημμύρησαν ταυτόχρονα: α) γέλιο και β) οργή. Γέλιο γιατί είναι πραγματικά αστείο να βλέπεις σε τι τραγικά επίπεδα κακογουστιάς, κιτς και ξευτίλας μπορεί να προσφύγει μία χώρα για να αποκτήσει ένα προφίλ και μία θέση στον Κόσμο. Και οργή, γιατί έχω την τύχη να έχω μέσα μου μια εθνική «ακόμα» συνείδηση και νιώθω ότι είμαι το θύμα μίας κλοπής. Αυτής της δικής μου κληρονομιάς που παρουσιάζεται ως κτήμα άλλου. Οι Σκοπιανοί λοιπόν μπορούν να είναι περήφανοι για τον όρο antiquization, την αρχαιοκαπηλία των Διεθνών Σχέσεων. (Αλήθεια πως θα φαινόταν σε ένα πχ Γάλλο αν μία περιοχή της γερμανόφωνης Ελβετίας ονομαζόταν Αλσατία και το αεροδρόμιο πχ της πρωτεύουσας τους «Jean d’ Arc»)? Τέλος πάντων...αυτά τα ξέρουμε.
Δυστυχώς, η επίκληση στην Ιστορία για να βρεις επιχειρήματα υπέρ των δίκαιων αιτημάτων σου φαντάζει αστεία στα μάτια του σημερινού μέσου Ευρωπαίου, που αρέσκεται να θεωρεί ότι η ιστορία του ξεκινά από τον Καρλομάγνο ή απλά να τη σνομπάρει, προφανώς γιατί δεν έχει εκπαιδευτεί ώστε να είναι συνυφασμένος μ’ αυτήν... Είναι επίσης αστεία για όσους δεν γουστάρουν ή δεν παραδέχονται –λανθασμένα- την ιστορία ως σημαντική πηγή κοινωνιολογικής και εθνολογικής προσέγγισης για ένα σημερινό λαό. Συνήθως πιστεύεται ότι είναι τόσο παλιά τα γεγονότα που δεν αξίζει να τα πολυψάχνεις. Ή ότι οι ιστορικοί συμβολισμοί δεν έχουν μεγάλη σημασία γιατί ανήκουν στο παρελθόν. Μάλιστα θεωρείσαι από γραφικός μέχρι και γελοίος αν επιχειρηματολογήσεις με βάση τα παραπάνω ή ίσως ακόμα χειρότερα ακροδεξιός - έννοια που είναι πολύ της μόδας τελευταίας- και καταδικάζεσαι στο πυρ αν εμφανίσεις σπέρματα πατριωτισμού. Η εντύπωση που μ’ έχει δοθεί προσωπικά μέχρι τώρα από κατ’ ιδίαν προσπάθειες είναι ότι στο μέσο «μορφωμένο» ξένο δεν θ’ αρέσει ένα τέτοιο θέμα (αν δεν σε κοροϊδέψει κιόλας), δεν θα το θεωρήσει σημαντικό για συζήτηση (καθότι δεν αφορά τη γούνα του) και αν είναι φιλικός και σε καταλάβει, θα σεβαστεί το επιχείρημά σου, αλλά δεν θα μπει παρά μόνο σπάνια σε εκτενή ανταλλαγή απόψεων και ανάλυση.
Η Ελλάδα στο θέμα με τα Σκόπια λοιπόν έκανε δύο λάθη: α) δεν έλαβε υπόψην της ότι οι Ευρωπαίοι – Αμερικάνοι δεν πολυσυγκινούνται με ιστορικά επιχειρήματα και δεν θεωρούν το ζήτημα σημαντικό (πρόκειται απλά για ένα όνομα-δεν αντιλαμβάνονται το συμβολισμό) και β) δεν αφουγκράστηκε τον παλμό της εποχής, που απαξιώνει τη λέξη πατριωτισμός και ότι στη σημερινή ΕΕ ο πατριωτισμός ξεπηδά ξαφνικά μόνο για θέματα που άπτονται της Οικονομίας και της Άμυνας. Δυστυχώς δεν τα έκανε ο σημερινός μας πρωθυπουργός, ούτε ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τότε. Έτσι καταφέραμε να χαρακτηριστούμε - βεβιασμένα και αδίκως εν μέρει- γραφικοί. Αντιμετωπίσαμε την κρίση του ονόματος με «μεσογειακό ταμπεραμέντο» και «ελληνική μαγκιά» και εξασφαλίσαμε την εθνική μας μοναξιά, καθότι θεωρηθήκαμε υπερβολικοί και επιθετικοί. Η σημερινή στρατηγική στο θέμα πέρασε από την επίθεση στην αναμονή… Η Ελλάδα αφήνει σήμερα τα Σκόπια να εκτίθενται με τις δικές τους γραφικότητές τους, να χτίζουν αγάλματα και αψίδες, να μετονομάζουν τις πλατείες τους Πέλλα κλπ και το αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος» τους , σε μία πρωτοφανή αποθέωση ιστορικού βιασμού και να βράζουν στις εσωτερικές τους αντιφάσεις. Περνώντας όμως στο άλλο άκρο, απλά σιωπώντας, απλά κωλυσιεργείς και αναβάλεις το πρόβλημα. Η εξωτερική μας πολιτική δείχνει εδώ και καιρό ότι απλά αποδέχτηκε το ζήτημα, κρύβεται πίσω και βολεύεται με την ονομασία «FYROM». Σήκωσε τα χέρια ψηλά και επειδή δεν έχει τι να πει, γυρίζει και πάλι στα υποτιθέμενα «πραγματικά» και «μόνα» προβλήματα της χώρας, τις «μνημονιακές» υποχρεώσεις.
Όπως και σε όλα τα πράγματα όμως αποδεικνύεται ότι όταν έχεις γνώση για κάτι, ξεπερνάς τις μισαλλοδοξίες και τους στενούς ορίζοντες του μυαλού σου... Κάποτε κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού μου, γνώρισα έναν Σκοπιανό. Σλάβο, όχι Αλβανό ή Βούλγαρο. Περίεργος τύπος, αλλά ιδιαίτερα μορφωμένος. Έτυχε να μιλήσουμε αρκετές φορές και μου έκανε εντύπωση πως ούτε μία φορά δεν αποκάλεσε τη χώρα του «Μακεδονία». Πάντα “FYROM” και μάλιστα χρησιμοποιούσε και επιθετικό προσδιορισμό, το ”Fyromian” (που μόλις το έγραψα το Auto Correction του Word μου το υπογράμμισε με κόκκινο). Δεν άντεξα να μην τον ρωτήσω πως και δεν αποκαλεί τη χώρα του Μακεδονία. Μου απάντησε ότι ο όρος FYROM περιγράφει καλύτερα την ταυτότητά της και συνέχισε με μία σειρά επιχειρημάτων που δεν περίμενες να ακούσεις από μη Έλληνα. Έλληνας, που όπως είπαμε, αν έλεγε τα ίδια σήμερα πιθανόν να θεωρούνταν ακροδεξιός. Ο τύπος βέβαια ήταν ιστορικός, με θητεία σε πανεπιστήμια εκτός Σκοπίων και ίσως αυτό εξηγεί τα πάντα. Ο Σκοπιανός πρώην συνάδελφος ξεπέρασε τους φανατισμένους και ημιμαθείς συμπατριώτες του, τους περισσότερους ανίδεους ιστορικά ηγέτες και αδιάφορους ευρωπαϊκούς και υπερατλαντικούς λαούς του σήμερα.
Η δύναμη της ανίδεης πλειοψηφίας και οι πολιτικές σκοπιμότητες υπερισχύουν των διπλωματικών λαθών που όμως ιστορικά δικαιολογούταν πολλές φορές όταν υπάρχουν ηγέτες με ανάστημα και βούληση . Αν όχι, που συμβαίνει σήμερα, οι δυνάμεις αυτές «γραφικοποιούν» δυστυχώς πάντα αυτόν που θέλουν και παραβλέπουν τους πραγματικούς ταραξίες. Δεν θα επιτρέψουν φοβάμαι ποτέ, την ανάδειξη της γνώσης, την επιστροφή της αλήθειας και την εξεύρεση δίκαιης λύσης σ’ αυτό το θέμα.

ΟΙ ΜΙΣΘΟΦΟΡΟΙ ΘΑ ΜΑΣ ΣΩΣΟΥΝ

Στην Ελλάς του 2014, η Παιδεία δεν έχει σημασία. Τα σχολεία, όταν βρίσκονται σε κτηριακώς λειτουργική κατάσταση υπολειτουργούν, με ελλείψεις βιβλίων, καθηγητών, μαστιζόμενα από καταλήψεις. Τα Πανεπιστήμια είναι άνδρα κομματικών παρατάξεων με καθηγητές φερέφονα και αιώνιους ταβλαδόρους φοιτητές. Όταν η Παιδεία επαναστατεί, το Κράτος υψώνει το παράστημα του με μπάτσους, γνωστούς-αγνώστους και τραμπούκους "φοιτητές" που κρύβονται πίσω από το άσυλο. Η λειτουργία των σχολών ελέγχεται απολύτως μέσα από τους καθηγητές και η ελεύθερη έκφραση είναι ελεύθερη όσο τα κόμματα και το σύστημα δεν την καταπνίγουν. Ο συμβολισμός του ασύλου έγινε η ασπίδα κάθε εγκληματικού στοιχείου. Οι πρυτάνεις βγάζουν μίζες από τα σπασμένα. Σχολές πάνε και έρχονται από δω και από κει χωρίς κανένα σχεδιασμό με το σύστημα πλημμύρα, με μόνο στόχο να εξοικονομηθούν λεφτά για τις τροϊκανές μας υποχρεώσεις, εις βάρος των υγειών φοιτητών που θέλουν να σπουδάσουν. Βαθμίδες καθηγητών καταλύονται, οι μισθοί ξεφτιλίζονται, ερευνητικές προσπάθειες παγώνουν, χρηματοδοτήσεις για την Παιδεία ανύπαρκτες. Μιλάμε για καταπολέμηση της ανεργίας χωρίς να μας ενδιαφέρει η Παιδεία. Τολμάμε να μιλάμε για ο,τιδήποτε άλλο γενικώς, χωρίς να μας ενδιαφέρει η Παιδεία. Μιλάμε για "να μπει η Ελλάδα στις αγορές" και δεν μας ενδιαφέρει που οι σημερινοί νέοι δεν παίρνουν ούτε άμεση ούτε έμμεση Παιδεία και θα ξανακάνουν τα εγκλήματα των πατεράδων τους στην "Ελλάδα των Αγορών". Βιβλία ξαναγράφονται για να γίνουν αρεστά σε ένα άλλο είδος λογοκρισίας από την ανάποδη...Και ενώ η χώρα μας δεν ενδιαφέρεται για την Παιδεία πια, σπίθες προάσπισης του ελληνισμού εμφανίζονται από τους πιο παράξενους ανθρώπους...από κει που δεν το περιμένεις. Εκτός συνόρων. Όπως στα χρόνια της Αναγέννησης που τον ελληνισμό διασώσανε όσοι έφυγαν και οι ξένοι λάτρεις του ελληνικού πνεύματος. Ο Νιγηριανός λοιπόν οδοντίατρος που έφτιαξε το πρώτο και μοναδικό ελληνικό βιβλιοπωλείο στη Νέα Υόρκη, θα προσπαθήσει να μάθει στα απόδημα ελληνόπουλα ελληνική μυθολογία και ελληνική λογοτεχνία, επιστήμη και τέχνη μέσα από το ταπεινό του βιβλιοπωλείο. Στην Ελλάς του 2000 που γίναν όλοι βασιλιάδες (οπως λέει και ο Καζαντζίδης), την ελληνική Παιδεία θα τη σώσουν μάλλον οι μισθοφόροι Έλληνες στην καρδιά και την ψυχή. Ας τους χαρίσουμε ένα χειροκρότημα.

ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΙΛΙΚΙΑ

Όταν ήμασταν μικροί, στο σχολείο, θυμάμαι καμιά φορά οι καθηγητές μας πετούσαν ατάκες μεγάλων προσωπικοτήτων για να τις θυμόμαστε, να τις σκεφτόμαστε με προβληματισμό και καμιά φορά να τις εφαρμόζουμε κιόλας. (Μιλώ για τα χρόνια πριν την εισβολή του Κοέλιο που με τις καραμελένιες αμπελοφιλοσοφίες του κούρνιαξε στις εφηβικές αγκαλιές και κατέστησε τις πάσης φύσεως ατάκες trendy). Τα «γνωμικά» εκείνα λοιπόν ήταν και πιασάρικα και για πρόλογο για την Έκθεση… Έτσι μάθαμε πχ για το Βολταίρο και το ελεύθερο δικαίωμα έκφρασης, για το Ρήγα με την ελευθερία, τον Ιησού για τους αλλήλους, για τον Αινστάιν με τα σύμπαντά του, τα σοφά αρχαιοελληνικά ρηθέντα και άλλα ωραία, μεγάλα λόγια. Τελικά φαίνεται ότι αυτή η διδαχή μας στιγμάτισε ως χώρα. Από τότε κάθε «μεγάλη προσωπικότητα» στη χώρα μας αρέσκεται στο να πετά ατάκες. Ατάκες με τις οποίες διαμορφώθηκε η χθεσινή και σημερινή μας αντίληψη για τη χώρα μας. Τι να πρωτοθυμηθεί λοιπόν κανείς… Ειλικρινά εγώ γελώ περισσότερο με το «Σεμνά και Ταπεινά» του Κωστάκη, ειδικά όταν το αντιπαραβάλω με τον Ρουσόπουλο και τον Λιάπη για παράδειγμα. Πλάκα είχε και ο Γιωργάκης που κάθε εβδομάδα «εγκαινίαζε» κάτι «νέο» και του είχαν μάθει τη λέξη «ευνομούμενος» και την πετούσε συχνά. Του Γιωργάκη του άρεζε να αποκαλεί το μπουρδέλο ευνομούμενη χώρα και ο κόσμος τον πίστευε. Το όνομα του βέβαια έχει συνδεθεί με το υπέροχο «Λεφτά υπάρχουν», τότε που οι πέτρες δεν τον πίστεψαν, τον πίστεψε όμως ο ελληνικός λαός και τον ψήφισε με αυτοδυναμία. Ιστορικές μπαρούφες ειπώθηκαν από άλλα «άξια φρούτα» της ελληνικής πολιτικής σκηνής όπως τον Βουλγαράκη –το off-shore guy- με το «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό» και φυσικά το «τώρα αγοράζουμε» του Γιάννου που παρότρυνε εκατομμύρια Έλληνες να παίξουν στο χρηματιστήριο πριν τους παρασύρει το ωστικό κύμα της σκασμένης φούσκας. Μεσ’ την καρδιά μας πάντα θα μένει το αλησμόνητο «Τσοβόλα, δωσ’ τα όλα» του Ανδρέα που άνοιξε το χορό του Ζαλόγγου, το οποίο παίρνει λόγω διάδοσης και παλαιότητας την πρώτη θέση. Αντίθετα μάλλον φαίνεται να ξεχάστηκε το «οι αγανακτισμένοι είναι μαλάκες» του Θ. Πάγκαλου που έδειξε έτσι τον σεβασμό του για τους συμπατριώτες του στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων. Κρίμα. Τέτοια ατάκα δεν πετιέται κάθε μέρα! Ο Θόδωρος προηγουμένως είχε πετάξει το αποστομωτικά ειλικρινές «Μαζί τα φάγαμε» εξισώνοντας τις ευθύνες πολιτικών και λαού και τις διατροφικές ανάγκες του ίδιου και του μέσου “homo sapiens”. Προφανώς εννοούσε τα λεφτά που υπήρχαν, αυτά που επικαλέστηκε ο Γιώργος πιο πάνω. Διασκεδαστικότατος μέχρι δακρύων ο Σημίτης μας έφτιαχνε με επικές λέξεις που σε πιαναν εξ’ απήνης και έσκαγε το χειλάκι σου όπως «το μακέτο, η πιότητα, κλπ». Μοναδικός, οσκαρικός καλλιτέχνης! Σήμερα ο Αντωνάκης έχει την τιμητική του. Ο Αντωνάκης έχει συνδέσει το όνομά του με ένα καλοκάγαθο ήρωα παραμυθιών. Τον κ. Πλεόνασμα. Ο κ. Πλεόνασμα, είναι ένας ρωμαλέος νέος που ζει στο Κάστρο «Καπιταλισμός», συνεργάζεται με μία καλή νεράϊδα, την διδα “Success Story” και οι δύο μαζί θα σώσουν την γλυκιά Ελλάδα από το κακό μάγο με ένα μαγικό ραβδάκι. Ο κακός μάγος μεταμορφώνεται συνεχώς. Πότε γίνεται ΣΥΡΙΖΑ, πότε συνταξιούχος, πότε δημόσιος υπάλληλος κλπ. Φέτος τον Γενάρη - για να αφήσουμε τα παραμύθια - αγωνιούμε ξαφνικά όλοι για το πότε «θα βγούμε στις αγορές». Στα μέσα του 2014 ή πάμε για το 15? Πάμε στοίχημα! Είναι κάτι όπως το αστείο με το μετρό της Θεσσαλονίκης ή το «το άλλο με τον Τοτό το ξέρεις» ? Φυσικά ως χώρα της κραιπάλης και της πλάκας, οι πολιτικοί μας διασκεδάζουν καθημερινώς με παροιμιώδεις διαλόγους στο κοινοβούλιο (ειδικά στις Επιτροπές) που μας χαρίζει το νο1 κανάλι για κωμωδίες «η Βουλή ΤV». Και σ’ αυτό το σημείο έχω μία νέα πρόταση να κάνω στο θίασο: ένα νέο χαράτσι. Ένα νέο χαράτσι που θα ονομαστεί «χαράτσι αφέλειας», ίσως το μοναδικό που αξίζει να πληρώνουμε. Γιατί μόνο εμείς σε ολάκαιρη την οικουμένη θα μπορούσαμε να ακούμε όλα αυτά 40 χρόνια και να σας έχουμε και πάλι κυβέρνηση και να μαστουρώνουμε κάθε μέρα με μίζες, διαφθορές, τρομοκρατίες και εγκλήματα. Όλα γεννήματα δικά σας. ΥΓ: Ζητώ συγγνώμη που ξεχνώ από τη Βίβλο «Λόγια μεγάλων Ελλήνων κωμικών» τις ατάκες κάποιων ανάμεσά σας. Σταμάτησα να βλέπω συστηματικά «Καραγκιόζη» εδώ και πολλά χρόνια.

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ...

Ως φίλος της Τέχνης ευρύτερα, αλλά και λόγω της ημέρας, αποφάσισα να σας θυμήσω / γνωστοποιήσω την ύπαρξη αυτού του ηθογραφικού πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα με τίτλο "Τα Κάλαντα", μιας που το θέλει και η μέρα. Ο Λύτρας άνηκε στη φουρνιά των Ελλήνων ζωγράφων της Σχολής του Μονάχου, ίσως την ποιοτικότερη γενιά Ελλήνων ζωγράφων. Το έργο φιλοτεχνήθηκε το 1872, εποχή κατά την οποία στη Βαυαρία αναβίωνε μία νέα αρχαιοελληνική άνθηση (μετά τα χρόνια της Αναγέννησης). Λίγα χρόνια πριν στην Αθήνα φιλοτεχνήθηκαν μερικά από τα πιο υπέροχα νεοκλασικά της μνημεία υπό την επίβλεψη Βαυαρών αρχιτεκτόνων. Ήταν το καλλιτεχνικό κύμα που ήρθε με την έλευση του Βαυαρού μονάρχη Όθωνα....Αυτά σχετικά με τη σχέση Ελλάδας-Βαυαρίας τα χρόνια εκείνα. Ο πίνακας τώρα μας παρουσιάζει το έθιμο των Καλάντων το οποίο όλοι μας ζήσαμε ως παιδάκια. Προσέξτε όμως πόσο όμορφα παρουσιάζει μία σκηνή από της εποχής...τις παραδοσιακές φορεσιές, τα παραδοσιακά όργανα, την αυλή ενός σπιτιού και κύριως τις εκφράσεις των παιδιών που χαίρονται και ζούνε τη διαδικασία, που "λένε" τα Κάλαντα σαν να δίνουν συναυλία, χαράματα....Και μοιραία έρχεται η σύγκριση με το σημερινό έθιμο, το οποίο κυριολεκτικά τείνει να εκλείψει. Όλο και λιγότερα παιδάκια και ειδικά ελληνόπουλα βγαίνουν πλέον στους δρόμους να "πούνε" τα κάλαντα. Άλλα παιδιά δεν ξέρουν πια το έθιμο, άλλα το σνομπάρουν, άλλα ντρέπονται, άλλα φοβούνται. Στις μέρες τα παιδάκια δέχονται ακόμα και επίθεση για να τους κλέψουν τα λίγα νομίσματα που μάζεψαν, το πρώτο "μισθό" της ζωής τους μέσα από την κατάθεση της εργασίας τους. Ακόμα και αυτά που βγαίνουν, φτωχόπαιδα τις περισσότερες φορές δεν "ζούνε" το έθιμο, μπαίνουν στη διαδικασία όχι για να το χαρούνε αλλά κυριολεκτικά για να συνεισφέρουν κάποια ευρώ στον οικογενειακό κορμπανά, τα λένε στα γρήγορα, βαρετά και φεύγουν γρήγορα. Όλο και λιγότερα σπιτικά ανοίγουν την πόρτα τους σ' αυτά. Άλλοι δεν γουστάρουν να βλέπουν αλλοδαπά παιδάκια, άλλοι δεν σκέφτονται και το 50λεπτο που θα δώσουν, λες και σώζοντας 5 ευρώ θα γίνουν πιο πλούσιοι....Έτσι πεθαίνει ένα έθιμο και άλλο ένα στοιχείο της ελληνικής παράδοσης, των ελληνικών χριστουγέννων σιγά σιγά...Τέτοια μέρα αναζητώντας να μπω στο κλίμα της γιορτής, μένει μόνο η ανάμνηση των δικών μου "εισβολών" σε σπίτια, με την παρέα της φλογέρας, του τριγώνου, των παιδικών φωνών, η αδημονία της παραλαβής, τις παχυλές προσφορές των οικογενειακών φίλων και τις στιγμές του μοιράσματος των δραχμών στο κατώφλι της οικοδομής...Η χαρά της παιδικής αθωότητας...
(Σημ. το άρθρο γράφηκε στις 24/12/2013 και αναρτήθηκε στο blog στις 11/2/2014)

TERRA ANTIQUA

Περπατάς στη Via Sacra, την κεντρική οδό του Forum Romanum. Πήγες γιατί, αν φροντισες από την αρχή να μάθεις που πας, προμηθεύτηκες έναν οδηγό και διάβασες ότι η επίσκεψη του είναι «must». Είσαι ένας από τους καθημερινούς χιλιάδες επισκέπτες της Αρχαίας Ρώμης, που πιθανότατα δεν γνωρίζει Ιστορία, αλλά αγαπά τα τορτελίνια, τα Gucci και τα Dolce Gabbana, τον Μαλντίνι και την Μπελούτσι. Έμαθες για τον Ιούλιο Καίσαρα γιατί διάβαζες Αστερίξ και Οβελίξ και θαυμάζεις τη Μίλαν και τη Γιουβέντους. 
Βρέθηκες μεταξύ ναών, κολώνων, γλυπτών, αγαλμάτων, κτηρίων και γενικών ερειπίων και μπορεί και να βαριέσαι. Στην καλύτερη των περιπτώσεων –αν οι γνώσεις και η σινεφιλία σου σου το επιτρέψουν - θα κοντοστάθηκες και θα θυμήθηκες το ρωμαλαίο Ράσελ Κρόου στο «Μονομάχο», αλλά δεν θα κατέβαλες τον ίδιο ζήλο για τα ονόματα των αυτοκρατόρων από βιβλία ή από κάποιο ντοκιμαντέρ που ξεπήδησε στο ζάπινγκ σου και σνόμπαρες να δεις για άλλη μια φορά. Συγκεχυμένα πορφυρά χιτώνια και περικεφαλαίες ξεχύθηκαν στο μυαλό σου, «ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ», εμπνευσμένα ερεθίσματα απο τις ταινίες του Χόλυγουντ, αλλά όχι από τις παραστάσεις της Καμάρας που δίνεις ραντεβού και που ποτέ δεν έχεις την περιέργεια να προσέξεις πιο ενδελεχώς.
Στην πραγματικότητα, μόλις περιδιάβηκες την καρδιά της πάλαι ποτέ ισχυρότερης αυτοκρατορίας του κόσμου. Απαθανάτισες με το i-pad και άλλα προϊόντα και υποπροϊόντα της συγχρονης τεχνολογίας, τόπους που οι μεγαλύτερης προσωπικότητες του τότε κόσμου καθόριζαν τη μοίρα όλης (σχεδόν) της Ευρώπης για πολλούς αιώνες. Έκανες facebookικό check-in τις λεωφόρους ζωντανής ιστορίας, δόξας, μεγαλείου, πολιτισμού, αλλά προδοσίας, αιμοσταγών δολοφόνων, μηχανορραφιών και οργίων. Πέρασες κάτω από τις αψίδες περασμάτων των νικηφόρων λεγεώνων, αλλά και βρέθηκες σε τόπους εκτελέσεων και βασανιστηρίων εγκληματιών και (συν)χριστιανών «αδελφών» σου. Περπάτησες στο Λευκό Οίκο της εποχής, τη Σύγκλητο. 
Το σύμπλεγμα του Forum Romanum δεν συμβολίζει μόνο τη δύναμη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Είναι (μαζί με την Ακρόπολη) η αποθέωση της Αρχαιότητας και της αρχαιολογικής σκαπάνης. Είναι η πεμπτουσία κάθε αξιοθέατου της Αιώνιας Πόλης, η Αρχή και το Τέλος της. Η κληρονομιά τoυ Senatus Populus Que Romanus (SPQR) είναι διάχυτη από τα έγκατα του μετρό, ως το πιο ψηλό από τους 7 λόφους της και στα εμβλήματα της σύγχρονης ιταλικής πρωτεύουσας. 
Η Ρώμη (και δυστυχώς λιγότερο η Αθήνα) αποδέχεται εγκάρδια την κληρονομιά και το σύγχρονο μοιραίο καθήκον της: είναι να αποκαταστήσει την ελλειπή ιστορική σου γνώση που ως ανώριμος έφηβος μαθητής βαριόσουν να λάβεις. Και το κάνει με τον καλύτερο τρόπο: μέσα από τη γλυκιά εμπειρία ενός ταξιδιού...Βάζει λοιπόν τη μαγιά και αφήνει σε σένα τη φαντασία. Φαντασία που γεννά μόνο η αγάπη ή/και η εκτίμηση για την Ιστορία. Για μένα...μόνο 22 ώρες το πέρασμά μου, καθόλου αρκετές για να δω όλα τα άπειρα αξιοθέατά της, αρκετές όμως για να γνωρίσω καλύτερα την ιστορική της αποτύπωση και να ζήσω την εμπειρία και την υπόσχεση της επιστροφής, σφραγισμένης αλλώστε εκ του πεσόντος στη Fontana di Trevi νομίσματος..