12 Φεβρουαρίου 2014

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΚΛΟΠΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

I would like to write about this topic in English, but I think no one who is no-Greek will be interested, so I continue in Greek that it is easier for me.
Πρόσφατα ως μέρος της δουλειάς μου, έλαβα στα χέρια μου κάποια χαρτιά που αφορούσαν μία Σκοπιανή καθηγήτρια που συνεργάζεται με την ΕΕ. Φυσικά ανέμενα να δω την αναγραφή «Δημοκρατία της Μακεδονίας» εμφατικά σε κάθε επίσημο χαρτί, αλλά εντυπωσιάστηκα περισσότερο όταν είδα το Αναχώρηση από : Σκόπια – Αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος». Δύο συναισθήματα-αντιδράσεις με πλημμύρησαν ταυτόχρονα: α) γέλιο και β) οργή. Γέλιο γιατί είναι πραγματικά αστείο να βλέπεις σε τι τραγικά επίπεδα κακογουστιάς, κιτς και ξευτίλας μπορεί να προσφύγει μία χώρα για να αποκτήσει ένα προφίλ και μία θέση στον Κόσμο. Και οργή, γιατί έχω την τύχη να έχω μέσα μου μια εθνική «ακόμα» συνείδηση και νιώθω ότι είμαι το θύμα μίας κλοπής. Αυτής της δικής μου κληρονομιάς που παρουσιάζεται ως κτήμα άλλου. Οι Σκοπιανοί λοιπόν μπορούν να είναι περήφανοι για τον όρο antiquization, την αρχαιοκαπηλία των Διεθνών Σχέσεων. (Αλήθεια πως θα φαινόταν σε ένα πχ Γάλλο αν μία περιοχή της γερμανόφωνης Ελβετίας ονομαζόταν Αλσατία και το αεροδρόμιο πχ της πρωτεύουσας τους «Jean d’ Arc»)? Τέλος πάντων...αυτά τα ξέρουμε.
Δυστυχώς, η επίκληση στην Ιστορία για να βρεις επιχειρήματα υπέρ των δίκαιων αιτημάτων σου φαντάζει αστεία στα μάτια του σημερινού μέσου Ευρωπαίου, που αρέσκεται να θεωρεί ότι η ιστορία του ξεκινά από τον Καρλομάγνο ή απλά να τη σνομπάρει, προφανώς γιατί δεν έχει εκπαιδευτεί ώστε να είναι συνυφασμένος μ’ αυτήν... Είναι επίσης αστεία για όσους δεν γουστάρουν ή δεν παραδέχονται –λανθασμένα- την ιστορία ως σημαντική πηγή κοινωνιολογικής και εθνολογικής προσέγγισης για ένα σημερινό λαό. Συνήθως πιστεύεται ότι είναι τόσο παλιά τα γεγονότα που δεν αξίζει να τα πολυψάχνεις. Ή ότι οι ιστορικοί συμβολισμοί δεν έχουν μεγάλη σημασία γιατί ανήκουν στο παρελθόν. Μάλιστα θεωρείσαι από γραφικός μέχρι και γελοίος αν επιχειρηματολογήσεις με βάση τα παραπάνω ή ίσως ακόμα χειρότερα ακροδεξιός - έννοια που είναι πολύ της μόδας τελευταίας- και καταδικάζεσαι στο πυρ αν εμφανίσεις σπέρματα πατριωτισμού. Η εντύπωση που μ’ έχει δοθεί προσωπικά μέχρι τώρα από κατ’ ιδίαν προσπάθειες είναι ότι στο μέσο «μορφωμένο» ξένο δεν θ’ αρέσει ένα τέτοιο θέμα (αν δεν σε κοροϊδέψει κιόλας), δεν θα το θεωρήσει σημαντικό για συζήτηση (καθότι δεν αφορά τη γούνα του) και αν είναι φιλικός και σε καταλάβει, θα σεβαστεί το επιχείρημά σου, αλλά δεν θα μπει παρά μόνο σπάνια σε εκτενή ανταλλαγή απόψεων και ανάλυση.
Η Ελλάδα στο θέμα με τα Σκόπια λοιπόν έκανε δύο λάθη: α) δεν έλαβε υπόψην της ότι οι Ευρωπαίοι – Αμερικάνοι δεν πολυσυγκινούνται με ιστορικά επιχειρήματα και δεν θεωρούν το ζήτημα σημαντικό (πρόκειται απλά για ένα όνομα-δεν αντιλαμβάνονται το συμβολισμό) και β) δεν αφουγκράστηκε τον παλμό της εποχής, που απαξιώνει τη λέξη πατριωτισμός και ότι στη σημερινή ΕΕ ο πατριωτισμός ξεπηδά ξαφνικά μόνο για θέματα που άπτονται της Οικονομίας και της Άμυνας. Δυστυχώς δεν τα έκανε ο σημερινός μας πρωθυπουργός, ούτε ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τότε. Έτσι καταφέραμε να χαρακτηριστούμε - βεβιασμένα και αδίκως εν μέρει- γραφικοί. Αντιμετωπίσαμε την κρίση του ονόματος με «μεσογειακό ταμπεραμέντο» και «ελληνική μαγκιά» και εξασφαλίσαμε την εθνική μας μοναξιά, καθότι θεωρηθήκαμε υπερβολικοί και επιθετικοί. Η σημερινή στρατηγική στο θέμα πέρασε από την επίθεση στην αναμονή… Η Ελλάδα αφήνει σήμερα τα Σκόπια να εκτίθενται με τις δικές τους γραφικότητές τους, να χτίζουν αγάλματα και αψίδες, να μετονομάζουν τις πλατείες τους Πέλλα κλπ και το αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος» τους , σε μία πρωτοφανή αποθέωση ιστορικού βιασμού και να βράζουν στις εσωτερικές τους αντιφάσεις. Περνώντας όμως στο άλλο άκρο, απλά σιωπώντας, απλά κωλυσιεργείς και αναβάλεις το πρόβλημα. Η εξωτερική μας πολιτική δείχνει εδώ και καιρό ότι απλά αποδέχτηκε το ζήτημα, κρύβεται πίσω και βολεύεται με την ονομασία «FYROM». Σήκωσε τα χέρια ψηλά και επειδή δεν έχει τι να πει, γυρίζει και πάλι στα υποτιθέμενα «πραγματικά» και «μόνα» προβλήματα της χώρας, τις «μνημονιακές» υποχρεώσεις.
Όπως και σε όλα τα πράγματα όμως αποδεικνύεται ότι όταν έχεις γνώση για κάτι, ξεπερνάς τις μισαλλοδοξίες και τους στενούς ορίζοντες του μυαλού σου... Κάποτε κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού μου, γνώρισα έναν Σκοπιανό. Σλάβο, όχι Αλβανό ή Βούλγαρο. Περίεργος τύπος, αλλά ιδιαίτερα μορφωμένος. Έτυχε να μιλήσουμε αρκετές φορές και μου έκανε εντύπωση πως ούτε μία φορά δεν αποκάλεσε τη χώρα του «Μακεδονία». Πάντα “FYROM” και μάλιστα χρησιμοποιούσε και επιθετικό προσδιορισμό, το ”Fyromian” (που μόλις το έγραψα το Auto Correction του Word μου το υπογράμμισε με κόκκινο). Δεν άντεξα να μην τον ρωτήσω πως και δεν αποκαλεί τη χώρα του Μακεδονία. Μου απάντησε ότι ο όρος FYROM περιγράφει καλύτερα την ταυτότητά της και συνέχισε με μία σειρά επιχειρημάτων που δεν περίμενες να ακούσεις από μη Έλληνα. Έλληνας, που όπως είπαμε, αν έλεγε τα ίδια σήμερα πιθανόν να θεωρούνταν ακροδεξιός. Ο τύπος βέβαια ήταν ιστορικός, με θητεία σε πανεπιστήμια εκτός Σκοπίων και ίσως αυτό εξηγεί τα πάντα. Ο Σκοπιανός πρώην συνάδελφος ξεπέρασε τους φανατισμένους και ημιμαθείς συμπατριώτες του, τους περισσότερους ανίδεους ιστορικά ηγέτες και αδιάφορους ευρωπαϊκούς και υπερατλαντικούς λαούς του σήμερα.
Η δύναμη της ανίδεης πλειοψηφίας και οι πολιτικές σκοπιμότητες υπερισχύουν των διπλωματικών λαθών που όμως ιστορικά δικαιολογούταν πολλές φορές όταν υπάρχουν ηγέτες με ανάστημα και βούληση . Αν όχι, που συμβαίνει σήμερα, οι δυνάμεις αυτές «γραφικοποιούν» δυστυχώς πάντα αυτόν που θέλουν και παραβλέπουν τους πραγματικούς ταραξίες. Δεν θα επιτρέψουν φοβάμαι ποτέ, την ανάδειξη της γνώσης, την επιστροφή της αλήθειας και την εξεύρεση δίκαιης λύσης σ’ αυτό το θέμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: